Geçen yüzyılın son dekadlarında kalsiyum kanal blokerleri hakkında yapılan
yayınlar, bu ilaçlara olan ilgiyi ve kullanımlarını oldukça azaltmış, fakat bu görüşlerin
pek çok araştırıcı tarafından çürütülmesi sonucu, bu grup ilaçların kullanımları
son zamanlarda daha da artmıştır. Kalsiyum kanal blokerlerinin hipertansiyon
tedavisi için kullanılmalarının yanı sıra, koroner hastalıklarında da kullanılması
tedavide kullanım alanını arttırmaktadır.
Bilindiği gibi, kalsiyum kanal blokerlerini dihidropiridin grubu ve nondihidropiridin
grubu olarak basitçe ikiye ayırmak olasıdır. Dihidropiridin grubu, kalp atım sayısını
artırırken non-dihidropiridin grubu olanlar azaltırlar. Bu özellikleri göz önüne
alındığında, dihidropiridin grubu kalsiyum kanal blokerleri beta reseptör blokerleri
ile çok uyumlu bir kombinasyon oluştururlar. Bu kombinasyon ile kan basıncı azalırken,
kalp atım sayısında bir değişiklik olmaz. Bu kombinasyon, özellikle hipertansiyon
ile seyreden koroner hastalarında olumlu sonuçlar verir. Unutulmaması
gereken konu ise, her ikisi de bradikardi yapacağı için beta reseptör blokeri ilaç
grubu ile non-dihidropiridin grubu ilaçların kombinasyonunun yapılmamasıdır.
Zamanımızda kalsiyum kanal blokerleri ile ACE inhibitörleri veya ARB’lerin
kombinasyonundan çok olumlu sonuçlar alınmıştır ve kombine kullanımları pek
çok araştırıcı tarafından önerilmektedir. Bu kombinasyonda, ACE inhibitörleri veya
ARB’ler hem dihidropiridin hem de non dihidropiridin ilaç grupları ile kombine
edilebilirler. Bu kombinasyon ile hipertansiyona bağlı sol ventrikül hipertrofisinin
geriletilmesi monoterapiye göre çok daha etkili olmaktadır. Ayrıca, bu tip kombinasyonların
diyabetik nefropatiye bağlı hipertansiyon olgularında da monoterapiye
göre çok daha etkili olduğu iddia edilmektedir. Bu kombinasyonu yapan iki
ilaç grubu da vasodilatasyon yaparlar ve natri-üretik etkileri vardır. Fakat etki mekanizmaları
farklıdır. ACE inhibitörleri daha çok yüksek renin seviyelerinde daha
etkili iken, kalsiyum kanal blokerleri düşük renin seviyelerinde daha etkili olurlar.
Dolayısıyla, kombinasyon tedavisi her iki durumda da etkili olur. Ayrıca kalsiyum
kanal blokerlerine bağlı gelişebilen refleks taşikardi ve ödem riski bu kombinasyon sonucu azalır. Kesin bir kanaat olmamasına rağmen, kalsiyum kanal blokerleri ile
ARB kombinasyonunun, kalsiyum kanal blokeri ACE inhibitörü kombinasyonundan
daha etkili olduğunu kabul eden bazı yeni araştırmalar vardır.
Farklı iki kalsiyum kanal blokeri (dihidropiridin grup ve non-dihidropiridin
grup) kombinasyonu da yapılabilir. Bu kombinasyonla, kan basıncının azaltılması
daha belirginleşirken, dihidropiridinlerin yaptığı taşikardi nondihidropiridin grubunun
yaptığı bradikardik etki tarafından önlenir ve hastanın kalp atımında azalma
veya yükselme olmaz. Hipertansiyonla seyreden koroner olgularında bu kombinasyonu
öneren araştırıcılar vardır.
Kalsiyum kanal blokerleri gerekirse alfa 1 reseptör blokerleri ile de kombine
edilebilir, aditif etki vardır.
Kalsiyum kanal blokerleri ile diüretik kombinasyonu etkili bir kombinasyon
olarak gözükmemektedir. Dihidropiridin grubuna, özellikle amlodipine bağlı ödem,
diüretiklerle tamamen ortadan kaldırılamaz.
KOMBİNASYONDA KALSİYUM KANAL BLOKERLERİ
Yazar: Prof. Dr. İstemi Nalbantgil
Yorum